Những điều cần biết về ung thư phổi di căn não

Ung thư phổi di căn não chiếm 40% các trường hợp di căn của bệnh ung thư phổi. Di căn là thuật ngữ y khoa dùng để mô tả một căn bệnh ung thư đã lan rộng ra ngoài khối u ban đầu đến một hệ thống cơ quan khác trên cơ thể. Với ung thư phổi, đây được coi là giai đoạn 4 của bệnh.

Ung thư phổi di căn não là gì?

Khi tế bào ung thư phổi lan đến não, điều đó có nghĩa là ung thư phổi nguyên phát đã tạo ra ung thư thứ phát trong não. Khoảng 20-40% người trưởng thành bị ung thư phổi không phải tế bào nhỏ phát triển di căn não vào một thời điểm nào đó trong thời gian mắc bệnh.

Khi di căn xảy ra ở những người bị ung thư phổi, nó không được coi là “ung thư não” mà là “ung thư phổi di căn não” (lung cancer spread to brain). Ngược lại, thuật ngữ “ung thư não” được sử dụng cho những khối u có nguồn gốc trong não, chứ không phải là thứ cấp, ác tính.

Nói cách khác, nếu bạn lấy mẫu tế bào ung thư trong não, chúng sẽ là tế bào ung thư phổi trong não, chứ không phải tế bào ung thư não.

Các bộ phận trong cơ thể mà ung thư phổi thường di căn đến:

• Tuyến thượng thận
• Não và hệ thần kinh
• Xương
• Gan
• Các cơ quan hô hấp khác

Ung thư phổi lây lan đến não bằng cách nào?

Có 2 loại ung thư phổi khác nhau:

• Ung thư phổi tế bào nhỏ (small cell lung cancer) chiếm khoảng 10 đến 15% trường hợp ung thư phổi
• Ung thư phổi không phải tế bào nhỏ (non-small cell lung cancer) chiếm khoảng 80 đến 85% các bệnh ung thư phổi

Ung thư phổi di căn lên não hay các bộ phận khác trên cơ thể thông qua hệ thống hạch bạch huyết và mạch máu. Mặc dù ung thư phổi dễ lây lan qua các mạch bạch huyết, nhưng thường mất nhiều thời gian hơn để ung thư di căn đến các bộ phận khác.

Với các mạch máu, tế bào ung thư thường khó xâm nhập hơn. Tuy nhiên, một khi nó xảy ra, nó lây lan rất nhanh chóng. Nói chung, ung thư di căn qua các tế bào máu gây ảnh hưởng nặng trong ngắn hạn, và ung thư di căn qua các tế bào bạch huyết gây ảnh hưởng nặng trong dài hạn.

Triệu chứng của bệnh ung thư phổi di căn não là gì?

Nếu bạn được chẩn đoán bị ung thư phổi, bạn phải đặc biệt chú ý đến các triệu chứng của di căn não, bao gồm:

• Giảm trí nhớ, tập trung và tư duy
• Nhức đầu do sưng trong não
• Thị lực kém
• Cảm thấy yếu và mệt mỏi
• Buồn nôn và ói mửa
• Tinh thần không ổn định (thay đổi bản tính)
• Khó khăn trong giao tiếp
• Cảm giác tê và ngứa ran
• Co giật

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy báo cáo ngay cho bác sĩ của bạn.

Làm thế nào để phát hiện sớm ung thư phổi di căn lên não?

Để có thể phát hiện sớm ung thư phổi di căn não, các bác sĩ phải áp dụng nhiều phương pháp tầm soát ung thư như: Chụp X-quang, chụp cộng hưởng từ MRI, chụp CT phổi liều thấp, xét nghiệm máu…và đôi khi các bác sĩ cũng có thể lấy sinh thiết để xác định xem tế bào ung thư phổi có hiện diện trong não hay không.

Trong khi MRI được coi là chính xác hơn, nó có thể không được áp dụng cho những người có tiền sử cấy ghép kim loại nhất định (bao gồm cả máy tạo nhịp tim).

Một kỹ thuật hình ảnh khác là chụp cắt lớp phát xạ Positron (PET scan) được cho là phát hiện sớm ung thư nhờ khả năng phân biệt giữa sự chuyển hóa tế bào bình thường, và những chuyển hóa có vẻ hiếu động (như tế bào ung thư). Nếu phát hiện dấu hiệu đáng ngờ, có thể các bác sĩ sẽ thực hiện sinh thiết lấy mẫu để đánh giá chính xác hơn.

Người bị ung thư phổi di căn não thường sống được bao lâu?

Giới tính, chủng tộc, tuổi tác và điều kiện kinh tế có thể ảnh hưởng đến thời gian sống của một người sau khi được chẩn đoán bị ung thư phổi di căn lên não.

Nếu không được điều trị, tỷ lệ sống trung bình là dưới 6 tháng, còn nếu được điều trị, con số đó có thể tăng nhẹ. Thông thường những người phát hiện sớm di căn não có tỷ lệ sống cao hơn một chút so với những người phát hiện muộn.

Những phương pháp nào được dùng để điều trị ung thư phổi di căn não?

Khi nói đến điều trị ung thư phổi di căn não, các tùy chọn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, chẳng hạn như:

• Loại ung thư chính được chẩn đoán
• Số lượng, kích thước và vị trí của các khối u ung thư trong não
• Hành vi di truyền của các tế bào ung thư
• Tuổi và sức khỏe
• Các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả

Điều trị ung thư phổi di căn não phụ thuộc vào loại ung thư phổi nguyên phát. Khi tế bào ung thư phổi lan đến não, nó vẫn được coi là ung thư phổi, chứ không phải ung thư não.

Các phương pháp điều trị chính bao gồm:

Phẫu thuật

Phẫu thuật có thể là lựa chọn đầu tiên nếu:

• Không có nhiều khối u
• Bệnh được kiểm soát
• Người bệnh có sức khỏe tốt

Phẫu thuật cắt bỏ khối u ung thư được áp dụng nếu không có di căn ở các phần khác của cơ thể, và chỉ có một vài khối u để các bác sĩ có thể được tiếp cận mà không gây tổn thương thần kinh não.

Xạ trị toàn bộ não

Bác sĩ có thể đề nghị xạ trị toàn bộ não nếu có một vài khối u hiện diện. Nó cũng có thể bao gồm kỹ thuật phẫu thuật cắt bỏ khối u trước sau đó mới xạ trị trong một số trường hợp.

Toàn bộ não bị bức xạ trong 1-2 tuần. Đây có thể là phương pháp điều trị duy nhất dành cho bệnh nhân ung thư phổi tế bào nhỏ bởi vì những tế bào ung thư này rất nhạy với phóng xạ. Theo thống kê, có khoảng 60-80% các bệnh nhân phản ứng với xạ trị cho thấy sự thuyên giảm các triệu chứng.

Xạ trị lập thể – xạ phẫu

Phương pháp điều trị này là liệu pháp xạ trị liều cao nhắm vào một phần cụ thể của não và thường được sử dụng cho những bệnh nhân có khối u nhỏ hơn 3cm.

Liệu pháp miễn dịch và nhắm mục tiêu

Các phương pháp điều trị mới, chẳng hạn như liệu pháp miễn dịch và liệu pháp nhắm mục tiêu có thể vượt qua hàng rào máu-não, có thể được khuyến cáo như là các lựa chọn điều trị bổ sung.

Điều gì xảy ra trong giai đoạn cuối của bệnh ung thư phổi di căn não?

Trong giai đoạn cuối của bệnh ung thư phổi di căn não, các biến chứng thường gặp nhất bao gồm:

• Đau đớn vô cùng
• Mệt mỏi
• Khó thở
• Suy giảm ý thức
• Nhức đầu
• Mê sảng
• Tổn thương dây thần kinh sọ

Trong giai đoạn cuối cùng, các bác sĩ sẽ cố gắng tối ưu hóa chất lượng cuộc sống thông qua các liệu pháp tâm lý, công nghệ, y tế và xã hội học.

Triển vọng cho người bệnh

Ung thư phổi là một trong những căn bệnh ung thư gây tử vong hàng đầu ở cả nam và nữ trên toàn thế giới. Nếu ung thư phổi đã lan đến não, sự sống có thể sẽ không kéo dài.

Nếu bạn hoặc ai đó mà bạn biết bị ung thư phổi, điều quan trọng là phải quan sát các triệu chứng của bệnh. Nếu nhận thấy những dấu hiệu được liệt kê ở trên, hãy nói chuyện với bác sĩ và thảo luận về các lựa chọn điều trị phù hợp nhằm mang đến sự thoải mái, gia tăng chất lượng cuộc sống và cơ hội sống sót. Sự quan tâm, động viên của người thân và bạn bè trong giai đoạn này rất quan trọng đối với người bệnh.

Nét Bút Tri Ân – Theo: healthline.com – verywellhealth.com