13 nguyên nhân khiến bạn giảm cân bất thường

Giảm cân bất thường, đột ngột hoặc không thể giải thích là một vấn đề đáng lo ngại. Nó có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nào đó mà người bệnh chưa thể xác định được. Do đó, bạn nên đi khám bác sĩ nếu bạn bị sụt cân đáng kể (hơn 10% trọng lượng) trong vòng 6 đến 12 tháng. Ngoài ra, hãy lưu ý các triệu chứng khác để nói với bác sĩ của bạn.

Hãy nhớ rằng, không phải tất cả trường hợp giảm cân đều nghiêm trọng. Nó có thể xảy ra sau một sự kiện thay đổi trong cuộc sống hoặc căng thẳng quá mức. Tuy nhiên, giảm cân một cách bất thường có thể là dấu hiệu của một trong những điều kiện y tế sau đây.

1. Mất cơ

Mất cơ có thể dẫn đến giảm cân không chủ ý. Biểu hiện thông thường là yếu cơ, một trong những chi của bạn thậm chí có thể trông nhỏ hơn cái kia.

Cơ thể được cấu tạo gồm khối lượng chất béo và khối lượng không có chất béo, bao gồm cơ bắp, xương và nước. Nếu bạn bị mất cơ, bạn sẽ giảm cân.

Điều này có thể xảy ra nếu bạn không sử dụng cơ bắp của mình trong một thời gian. Nó phổ biến nhất ở những người không tập thể dục, làm việc văn phòng hoặc nằm liệt giường. Nói chung, tập thể dục kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ đảo ngược sự mất cơ của cơ thể.

Các nguyên nhân khác có thể gây mất cơ bao gồm:

• Chấn thương, chẳng hạn như gãy xương
• Lão hóa
• Bỏng
• Đột quỵ
• Viêm xương khớp
• Viêm khớp dạng thấp
• Chứng loãng xương
• Đa xơ cứng
• Tổn thương thần kinh

2. Bệnh tuyến giáp

Cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức) phát triển khi tuyến giáp của bạn tạo ra quá nhiều hormone tuyến giáp. Những kích thích tố này kiểm soát nhiều chức năng trong cơ thể, bao gồm sự trao đổi chất.

Nếu tuyến giáp hoạt động quá mức, bạn sẽ nhanh chóng đốt cháy calo ngay cả khi bạn ăn nhiều và rất ngon miệng. Kết quả có thể là giảm cân không chủ ý.

Các triệu chứng của bệnh cường giáp bao gồm:

• Nhịp tim nhanh, không đều
• Lo lắng
• Mệt mỏi
• Chịu nóng kém
• Khó ngủ
• Run tay
• Ít kinh nguyệt ở phụ nữ

Các nguyên nhân có thể gây tăng tuyến giáp bao gồm:

• Bệnh Graves
• Viêm tuyến giáp
• Ăn quá nhiều iốt
• Uống quá nhiều thuốc tuyến giáp

Điều trị cường giáp phụ thuộc vào độ tuổi và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Nói chung, nó được điều trị bằng thuốc hãm tuyến giáp, iốt phóng xạ, thuốc chẹn bêta hoặc phẫu thuật.

3. Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp (RA) là một bệnh tự miễn làm cho hệ thống miễn dịch của bạn tấn công lớp lót khớp, dẫn đến viêm. Viêm mãn tính có thể làm tăng tốc độ trao đổi chất và giảm trọng lượng cơ thể.

Các triệu chứng của RA bao gồm sưng khớp và đau khớp. Nó thường ảnh hưởng đến các khớp ở cả hai bên của cơ thể. Nếu bạn bị viêm khớp dạng thấp, các khớp có thể cảm thấy tê cứng nếu bạn không cử động trong một giờ hoặc lâu hơn.

Nguyên nhân chính xác của bệnh viêm khớp dạng thấp chưa được xác định. Nhưng nó có thể được liên kết với:

• Tuổi tác
• Gen
• Thay đổi nội tiết tố
• Hút thuốc lá
• Hít khói thuốc lá
• Béo phì

Điều trị viêm khớp dạng thấp thường bắt đầu bằng thuốc như: Thuốc chống thấp khớp, corticosteroids, sinh học và thuốc ức chế kinase liên quan đến Janus.

4. Bệnh tiểu đường

Một nguyên nhân phổ biến khiến một người sụt cân bất thường là bệnh tiểu đường loại 1. Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường loại 1, hệ miễn dịch của bạn sẽ tấn công các tế bào trong tuyến tụy khiến nó không thể tạo ra insulin.

Nếu không có insulin, cơ thể bạn không thể dung nạp glucose để tạo năng lượng. Điều này dẫn đến lượng đường trong máu tăng cao. Thận loại bỏ glucose không sử dụng qua nước tiểu. Khi đường rời khỏi cơ thể của bạn, bạn sẽ thiếu hụt calo.

Bệnh tiểu đường loại 1 cũng gây ra:

• Đi tiểu thường xuyên
• Mất nước
• Mệt mỏi
• Có vấn đề về thị lực
• Khát nước
• Thèm ăn

Điều trị bệnh tiểu đường loại 1 bao gồm insulin, theo dõi lượng đường trong máu, điều chỉnh chế độ ăn uống và tập thể dục thường xuyên.

5. Trầm cảm

Giảm cân có thể là một trong những dấu hiệu nhận biết bệnh trầm cảm, căn bệnh thường được định nghĩa là cảm giác buồn, tuyệt vọng hoặc trống trải trong ít nhất 2 tuần. Những cảm xúc này can thiệp vào các hoạt động hàng ngày, chẳng hạn như đi làm hoặc đi học của người bệnh.

Trầm cảm ảnh hưởng đến một phần của não kiểm soát sự thèm ăn. Điều này có thể khiến người bệnh chán ăn dẫn đến sụt cân.

Ở một số người, trầm cảm có thể làm tăng sự thèm ăn. Các triệu chứng khác nhau từ người này sang người khác. Các triệu chứng của trầm cảm khác bao gồm:

• Nỗi buồn liên tục
• Mất hứng thú với sở thích
• Suy nhược, mệt mỏi
• Kém tập trung
• Ngủ quá ít hoặc quá nhiều
• Suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử
• Cáu gắt

Liệu pháp hành vi, trị liệu tâm lý và thuốc chống trầm cảm được sử dụng để điều trị bệnh trầm cảm.

6. Viêm ruột

Giảm cân bất thường có thể là triệu chứng của bệnh viêm ruột (IBD). Viêm vuột là một thuật ngữ bao gồm một số rối loạn viêm mãn tính của đường tiêu hóa. Hai loại phổ biến nhất là bệnh Crohn và viêm loét đại tràng.

Viêm mãn tính đặt cơ thể bạn ở trạng thái dị hóa, có nghĩa là nó liên tục sử dụng hết năng lượng. Viêm ruột cũng làm gián đoạn ghrelin – hormone đói và leptin – hormone no. Điều này dẫn đến giảm sự thèm ăn và giảm cân.

Các triệu chứng khác của viêm ruột bao gồm:

• Bệnh tiêu chảy
• Đau bụng
• Đầy hơi
• Phân có máu
• Mệt mỏi

Những triệu chứng này được kích hoạt bởi một số loại thực phẩm. Nếu bạn đang mắc bệnh viêm ruột, bạn có thể do dự khi ăn uống. Điều trị viêm ruột thường bao gồm hỗ trợ dinh dưỡng, thuốc men và trong một số trường hợp là phẫu thuật.

7. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là bệnh phổi tiến triển. Điều này bao gồm khí phế thũng và viêm phế quản mãn tính. Nhiều người bị phổi tắc nghẽn có cả hai trường hợp này.

Khí phế thũng từ từ làm hư hại các túi khí trong phổi, khiến người bệnh khó thở. Viêm phế quản mạn tính gây viêm đường hô hấp dẫn khí vào phổi. Điều này tạo ra các vấn đề về chất nhầy, ho và khó thở.

Một số triệu chứng sớm của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính:

• Khó thở
• Thở khò khè
• Tức ngực
• Ho nhẹ, có hoặc không có chất nhầy

Ở giai đoạn sau, bệnh phổi tắc nghẽn có thể gây giảm cân vì người bệnh sẽ tốn nhiều calo cho việc hít thở. Theo Cleveland Clinic, một người bị phổi tắc nghẽn sẽ cần calo để thở nhiều hơn 10 lần so với người bình thường. Nó cũng có thể gây khó chịu khi ăn và thở cùng một lúc.

Các triệu chứng của bệnh phổi tắc nghẽn nặng bao gồm:

• Sưng chân, mắt cá chân hoặc bàn chân
• Độ bền cơ thấp
• Mệt mỏi

Nguyên nhân chính gây phổi tắc nghẽn mãn tính là hút thuốc lá. Tiếp xúc lâu dài với các chất kích thích như ô nhiễm không khí và bụi cũng có thể dẫn đến COPD. Điều trị bao gồm thuốc, chẳng hạn như thuốc giãn phế quản và liệu pháp phổi, như liệu pháp oxy.

8. Viêm nội tâm mạc

Viêm nội tâm mạc gây viêm niêm mạc bên trong tim, hoặc cơ tim. Nó phát triển khi vi khuẩn bất thường đi vào máu và định cư trong trái tim của bạn.

Hầu hết những người bị viêm nội tâm mạc đều bị sốt. Điều này có thể đi kèm với chán ăn, nhiệt độ cơ thể cao làm tăng sự trao đổi chất và đốt cháy chất béo, gây giảm cân.

Các triệu chứng khác:

• Tiếng thổi tim
• Ho, có hoặc không có máu
• Đau bụng
• Đau ngực
• Khó thở
• Đổ mồ hôi đêm
• Đau lưng
• Đau đầu
• Đốm đỏ hoặc tím trên da

Viêm nội tâm mạc hiếm gặp ở những trái tim khỏe mạnh. Nó có nhiều khả năng ảnh hưởng đến những người có van tim bị tổn thương, van tim nhân tạo hoặc dị tật tim bẩm sinh. Điều trị viêm nội tâm mạc bao gồm thuốc kháng sinh và phẫu thuật.

9. Bệnh lao

Nguyên nhân phổ biến gây giảm cân bất thường là bệnh lao, một tình trạng truyền nhiễm thường ảnh hưởng đến phổi do vi khuẩn lao Mycobacterium gây ra. Giảm cân và giảm sự thèm ăn là những triệu chứng chính của bệnh lao, nhưng những lý do không được hiểu đầy đủ.

Bệnh lao lây lan qua không khí. Bạn có thể bị nhiễm lao mà không bị bệnh nếu hệ miễn dịch của bạn có thể chống lại nó, vi khuẩn lao sẽ trở nên vô hại. Đây được gọi là bệnh lao tiềm ẩn.

Theo thời gian, nó có thể biến thành lao hoạt tính. Các triệu chứng của bệnh lao bao gồm:

• Ho khan kéo dài từ 3 tuần trở lên
• Đau ngực
• Ho ra máu hoặc đờm
• Mệt mỏi
• Đổ mồ hôi đêm
• Ớn lạnh
• Sốt

Một số người có nguy cơ bị lao hoạt tính. Điều này bao gồm những người có hệ miễn dịch yếu, đặc biệt là những người có:

• Trọng lượng cơ thể thấp
• Sử dụng chất gây nghiện
• Bệnh tiểu đường
• Chứng hôi miệng
• Bệnh bạch cầu
• Bệnh Hodgkin
• HIV
• Ghép tạng

Bệnh lao thường được điều trị bằng một liệu trình kháng sinh từ 6 đến 9 tháng.

10. Ung thư

Ung thư là thuật ngữ chung cho các bệnh gây ra các tế bào bất thường nhanh chóng phân chia và lây lan. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, một trong những dấu hiệu đầu tiên có thể là đột nhiên giảm cân từ 5kg trở lên. Điều này là phổ biến với các bệnh ung thư tuyến tụy, phổi, dạ dày và thực quản.

Ung thư làm tăng viêm và gây phá vỡ kích thích tố thèm ăn. Một khối u phát triển cũng có thể làm tăng chi phí năng lượng nghỉ ngơi của bạn (REE), hoặc lượng năng lượng cơ thể bạn đốt cháy khi nghỉ ngơi.

Các triệu chứng sớm của bệnh ung thư bao gồm:

• Sốt
• Mệt mỏi
• Đau đớn
• Da thay đổi

Nhiều điều kiện có thể gây ra các triệu chứng này. Thông thường thì ung thư không gây ra bất kỳ triệu chứng nào trong giai đoạn đầu. Phương pháp điều trị tùy thuộc vào loại ung thư. Các phương pháp điều trị điển hình bao gồm:  Phẫu thuật, xạ trị, hóa trị và liệu pháp miễn dịch.

11. Bệnh Addison

Bệnh Addison phát triển khi hệ miễn dịch tấn công các tuyến thượng thận khiến nó không thể tạo ra đủ hormone như cortisol và aldosterone. Cortisol điều chỉnh nhiều chức năng, bao gồm sự trao đổi chất và thèm ăn. Mức cortisol thấp có thể khiến một người cảm thấy chán ăn và giảm cân không chủ ý.

Các triệu chứng khác của bệnh Addison bao gồm:

• Huyết áp thấp
• Mệt mỏi mãn tính
• Yếu cơ
• Thèm muối
• Tăng sắc tố

Bệnh Addison rất hiếm, nó chỉ ảnh hưởng đến khoảng 1 trong 100.000 người tại Hoa Kỳ. Điều trị bao gồm các loại thuốc giúp điều chỉnh tuyến thượng thận của bạn.

12. Bệnh HIV

Vi rút HIV tấn công các tế bào miễn dịch gọi là tế bào T. Điều này gây khó khăn cho việc chống nhiễm trùng. Nếu không được chữa trị, HIV có thể dẫn đến hội chứng suy giảm miễn dịch (AIDS). Các hình thức nâng cao của những tình trạng này thường gây ra giảm cân.

Các triệu chứng như đau họng, lở loét miệng và mệt mỏi có thể làm cho việc ăn uống không thoải mái. HIV cũng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng thứ phát, làm tăng chi phí năng lượng để nghỉ ngơi.

Các triệu chứng khác của HIV bao gồm:

• Sốt
• Ớn lạnh
• Phát ban
• Đổ mồ hôi đêm
• Sưng hạch bạch huyết
• Đau cơ

Các triệu chứng của HIV phụ thuộc vào thể trạng từng người và giai đoạn nhiễm trùng. Phương pháp ARV được sử dụng để điều trị HIV và ngăn chặn sự lây lan của virus và cải thiện giảm cân.

13. Suy tim sung huyết

Giảm cân là một biến chứng của suy tim sung huyết (CHF). Bệnh này phát triển khi tim không thể lấp đầy đủ máu, tim không thể bơm đủ máu hoặc cả hai. Nó có thể ảnh hưởng đến một hoặc cả hai bên của tim.

Nếu bạn bị suy tim sung huyết, hệ thống tiêu hóa của bạn sẽ không thể nhận đủ máu. Điều này có thể dẫn đến buồn nôn và sung mãn sớm. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể bị khó thở trong khi ăn.

Tình trạng viêm trong mô tim bị tổn thương cũng làm tăng tốc độ trao đổi chất, gây ra ra tình trạng giảm cân không chủ ý cho bệnh nhân.

Các triệu chứng của suy tim sung huyết cũng bao gồm:

• Khó thở
• Ho dai dẳng
• Sưng tấy
• Mệt mỏi
• Nhịp tim nhanh

Có một số loại thuốc được sử dụng để điều trị suy tim sung huyết, bao gồm thuốc ức chế men chuyển đổi angiotensin, thuốc chẹn bêta và thuốc lợi tiểu. Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể là cần thiết.

So với phụ nữ, nam giới có tỷ lệ cao mắc một số bệnh như:

• Viêm nội tâm mạc
• Bệnh ung thư tuyến tụy
• Ung thư phổi

Phụ nữ có nguy cơ bị phổi tắc nghẽn mãn tính cao hơn nam giới. Phụ nữ cũng có khả năng bị bệnh cường giáp cao gấp 2-10 lần, và có khả năng bị viêm khớp dạng thấp nhiều gấp 2-3 lần so với nam giới.

Giảm cân là một điều bình thường trong cuộc sống. Tuy nhiên, nếu bạn giảm cân một cách bất thường mà không thay đổi thói quen, thì nó có nghĩa là một cái gì đó đang xảy ra. Vì vậy, nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào kể trên thì hãy đến gặp bác sĩ của bạn để được chẩn đoán chính xác.

Nét Bút Tri Ân